Phêrô Mạnh Tâm, OP.
DẪN NHẬP
Như chúng ta đã biết, sáng thứ Bảy, 09/10/2021, tại Hội trường Thượng Hội đồng Giám mục Rôma, Đức thánh Cha Phanxicô đã khai mạc Thượng Hội đồng Giám mục lần thứ XVI với chủ đề “Hướng tới một Hội thánh hiệp hành: hiệp thông, tham gia và sứ vụ.” Thượng hội đồng này sẽ bế mạc vào tháng 10 năm 2023.
Trong
bài giảng khai mạc, Đức thánh Cha nhắc các tham dự
viên:
Chúng ta sống Thượng Hội đồng
này trong tinh thần cầu nguyện mà Chúa Giêsu đã thưa với Chúa Cha cho các môn đệ
“Để tất cả nên một” (Ga 17, 21). Chúng ta được kêu gọi: hiệp
nhất, hiệp thông và huynh đệ nảy sinh từ cảm nhận tình yêu duy nhất của Thiên
Chúa dành cho tất cả chúng ta. Vì vậy, trong Dân Chúa duy nhất, chúng ta cùng
nhau bước đi, để trải nghiệm một Hội thánh đón nhận và sống hồng ân hiệp nhất
và mở ra cho tiếng nói của Thánh Thần.
Những từ khóa của Thượng Hội
đồng: hiệp thông, tham gia và sứ
vụ là những thuật ngữ thần học mô tả mầu nhiệm của Hội thánh. Công đồng
Vaticano II đã dạy rõ ràng rằng: hiệp thông thể hiện chính bản
chất của Hội thánh, đồng thời khẳng định rằng, Hội thánh đã lãnh nhận sứ
vụ loan báo và thiết lập vương quốc Chúa Kitô và Thiên Chúa trong mọi
dân nước. Qua hiệp thông và sứ vụ, Hội thánh
chiêm ngắm và theo gương sự sống Ba Ngôi, mầu nhiệm hiệp thông và suối nguồn sứ
vụ.
Nói đến Hội
thánh hiệp hành, chúng ta nghe có vẻ hơi xa
lạ. Xa lạ về hạn từ, xa lạ về cách thức diễn tả bởi quan niệm rằng thượng Hội đồng
Giám mục là một hội nghị dành cho các Giám mục. Thế nhưng khi tìm hiểu kỹ càng,
thì nội dung lại nằm trong bản chất, là điều Hội thánh đã thực hiện hơn cả 2000
năm khi luôn nhắc nhở: sứ mạng rao giảng Tin mừng là do chính Chúa Giêsu giao
phó trước khi Người về trời (Mt 16,15). Nói cách khác, một quan niệm cũ
trong ngôn từ mới. Tính hiệp thông đã có sẵn trong bản chất của Hội thánh rồi. Hiệp hành: cùng đi với nhau.
Chính sau Công đồng Vatincano
II, hai thánh Giáo hoàng Phaolô VI và Gioan Phaolô II đã tiếp tục khẳng định hiệp
thông và sứ vụ là bản chất của Hội thánh. Nhưng các vị cũng cảnh báo điều này
có nguy cơ chỉ dừng lại ở hình thức. Năm 1985, khi kết thúc Thượng Hội đồng
đánh dấu kỷ niệm 20 năm kết thúc Công đồng, thánh Gioan Phaolô II đã khẳng định
rằng: điều cần thiết là Hội thánh địa phương phải làm việc với sự tham gia của
tất cả mọi người.
Vậy đây là cơ hội, ta có dịp
tìm hiểu những điều cơ bản liên quan đến chủ đề của Thượng hội đồng Giám mục
này diễn tiến từ 2021 – 2023. Trong bài chia sẻ này: chúng ta cùng tập trung ánh nhìn về một
Hội thánh hiệp hành – Cộng đoàn tu sĩ hiệp
hành.
I. TỔNG
QUAN
1. Mục đích của Thượng hội
đồng
Với việc triệu tập Thượng hội đồng, Đức Thánh Cha Phanxicô mời gọi toàn thể tín hữu suy tư về một chủ đề
mang tính quyết định đối với đời sống và sứ vụ của mình: “Con đường hiệp hành này chính là con đường Thiên Chúa mong đợi nơi Hội
thánh của thiên niên kỷ thứ ba”[1].
Đức Thánh Cha mong
đợi điều gì?
Một,
theo
ý hướng “canh tân”, Hội thánh được Công đồng Vaticanô II khởi
xướng, chính là một ân phúc mà cũng là một nhiệm vụ: bằng cách cùng nhau gieo
bước hành trình và cùng nhau suy nghĩ về hành
trình đã thực hiện;
Hai, Hội thánh sẽ có thể học biết, qua kinh nghiệm của mình, đâu là những
tiến trình có thể giúp Hội thánh sống hiệp thông, thực hiện sự tham gia và mở
ra cho việc thi hành sứ vụ.
Quả thực, việc chúng ta “cùng nhau gieo bước hành trình”[2] là điều
thể hiện và chứng tỏ rõ nhất bản chất của Hội thánh như là Dân Chúa lữ hành và
truyền giáo.
2. Việc đồng hành cùng nhau
Vậy thì, câu
hỏi căn bản đặt ra là: việc “đồng hành cùng nhau” này đang diễn ra thế nào tại
các bình diện khác nhau (từ bình diện địa phương đến bình diện hoàn vũ)? Việc đồn hành này giúp Hội thánh loan
báo Tin mừng đúng theo sứ vụ được ủy thác để thăng tiến như một Hội thánh hiệp
hành?
Xin thưa: Chúng ta phải lắng nghe Chúa Thánh Thần là Đấng
như gió “thổi đâu thì thổi, ông nghe tiếng gió, nhưng chẳng biết gió từ đâu đến
và đi đâu” (Ga 3,8), phải mở ngỏ cho những điều lạ lùng mà Chúa Thánh Thần chắc
chắn sẽ chuẩn bị cho chúng ta trên suốt hành trình. Đây là những mục tiêu hết sức
quan trọng đối với phẩm chất của đời sống Hội thánh và đối với việc hoàn thành
sứ vụ loan báo Tin mừng mà tất cả chúng ta đều tham gia nhờ Bí tích Rửa tội và
Thêm sức. Xin được nêu ra ở đây những nguyên tắc chính, làm cho tính hiệp hành
được thể hiện nơi hình thức, phong cách và cơ cấu của Hội thánh:
• Nhắc nhở cách thức trước đây, trong lịch sử Chúa Thánh Thần đã mở đường
dẫn lối cho Hội thánh và ngày nay kêu gọi chúng ta cùng nhau làm chứng cho tình
yêu Thiên Chúa.
• Sống tiến trình Hội thánh mang tính tham gia và quy tụ, vốn cống hiến
cho mọi người - đặc biệt những người, vì những lý do khác nhau, cảm thấy mình
là những kẻ ngoài lề - cơ hội tự bày tỏ và được lắng nghe hầu góp phần vào việc
xây dựng dân Thiên Chúa.
• Nhận biết và trân quý tính đa dạng phong phú của những ân huệ và đặc sủng
mà Chúa Thánh Thần rộng rãi tặng ban vì lợi ích của cộng đoàn và toàn thể gia
đình nhân loại.
• Thử nghiệm những cách thức thi hành trách nhiệm chung trong việc loan
báo Tin mừng và nỗ lực xây dựng một thế giới tươi đẹp hơn và đáng sống hơn.
• Xem xét cách thức thể hiện trách nhiệm và quyền bính trong Hội thánh
cũng như các cơ cấu kiểm soát chúng, vạch trần và ra sức hoán cải các định kiến
cùng những thực hành lệch lạc không phát xuất từ Tin mừng.
• Làm cho cộng đồng Kitô giáo thành một chủ thể
đáng tín nhiệm và là một đối tác đáng tin cậy trong hành trình đối thoại xã hội,
chữa lành, hòa giải, liên kết và tham gia, tái thiết nền dân chủ, cổ vũ tình
huynh đệ và tình bằng hữu xã hội.
• Canh tân và củng cố những mối tương quan giữa các thành viên trong cộng
đồng Kitô hữu cũng như giữa các cộng đồng và các nhóm xã hội khác, chẳng hạn những
cộng đồng tín hữu của các tông phái và tôn giáo khác, những tổ chức xã hội dân
sự, những phong trào quần chúng, v.v.
• Cổ vũ việc đề cao và thủ đắc những thành quả kinh nghiệm hiệp hành mới
đây trên bình diện thế giới, khu vực, quốc gia và địa phương.
II. HOÀN CẢNH CỦA LỜI KÊU GỌI HIỆP HÀNH
Con đường hiệp hành diễn ra trong bối cảnh lịch sử được ghi dấu bởi những
biến chuyển lớn trong xã hội và bởi một giai đoạn then chốt trong đời sống Hội
thánh không thể bỏ qua được (phức tạp cùng với căng thẳng và mâu thuẫn), Công đồng Vatican II, quan Hiến chế Gaudium
et Spes mời gọi chúng ta “tìm hiểu tường tận
các dấu chỉ của thời đại và giải thích những dấu chỉ ấy dưới ánh sáng Tin mừng”
(TLCB 4). Cụ thể:
1. Thảm kịch toàn cầu như đại dịch Covid-19
Thảm kịch này có lúc đã khơi lại rõ
ràng cái cảm thức chúng ta là một cộng đồng thế giới đang chèo chống trên cùng
một con thuyền, ở đó điều gây tổn hại cho người này cũng gây tổn hại cho người
khác. Phải nhớ rằng nếu có được cứu, thì tất cả cùng được cứu, chứ chẳng có chuyện
chỉ riêng ai đó được cứu (x. FT, 32). Đồng thời, đại dịch đã phơi bày rõ nét những bất bình đẳng và bất
công vốn đã hiện hữu: nhân loại dường như càng bị chao đảo bởi những tiến trình
đại chúng hóa và phân mảnh; thân phận bi thảm của các di dân trên khắp mọi miền
thế giới chứng tỏ những hàng rào phân rẽ gia đình nhân loại duy nhất vẫn sừng sững
dương cao (x. TLCB
5).
Trong tình cảnh này, chúng ta tin tưởng “nhờ Chúa
Thánh Thần, vẫn tiếp tục đâm chồi nảy lộc ở thời đại chúng ta: “Đấng Tạo Hoá
không bỏ mặc chúng ta. Ngài không bao giờ bỏ dở kế hoạch yêu thương của Ngài.
Ngài không hối tiếc vì đã tạo dựng nên chúng ta. Nhân loại vẫn có khả năng cùng
hợp tác xây dựng ngôi nhà chung” (Laudato
Si, 13- TLCB 5).
2. Kinh nghiệm đau thương về tình trạng Hội
thánh
Hội thánh ra như khủng hoảng đức
tin do tình trạng sự
suy đồi của mình. TLCB
6 nói:
Thách thức khả năng của Hội thánh trong việc đồng hành cá nhân và cộng đồng để
nhìn lại những kinh nghiệm đau thương, qua đó cho phép chúng ta vạch trần vô số
những an toàn giả tạo và vun trồng niềm hy vọng và tin tưởng nơi lòng nhân hậu
của Đấng Tạo Hóa và sự tốt lành trong công trình tạo dựng của Ngài. Tuy nhiên,
chúng ta không thể che dấu một thực tế rằng Hội thánh đang phải đương đầu với sự
thiếu đức tin và suy đồi của chính mình.
Số 6 nói tiếp: Nỗi đau khổ mà các trẻ vị thành niên và những người dễ bị
tổn thương phải chịu “do việc lạm dụng tình dục, lạm dụng quyền bính và lạm dụng
lương tâm của nhiều giáo sĩ và người thánh hiến”[3]. Chúng ta
không ngừng bị chất vấn “trong tư cách là dân Chúa, phải gánh lấy nỗi đau của
các anh chị em mình đã bị thương tổn trong thân xác và tinh thần”[4].
Đã quá lâu, Hội thánh không biết lắng nghe cho đủ tiếng kêu than của các
nạn nhân ấy. Đây là những vết thương trầm trọng khó chữa lành, vì thế chúng ta
không bao giờ cầu xin tha thứ cho đủ; và những vết thương này là những chướng
ngại, đôi khi rất lớn, ngăn cản chúng ta tiến lên theo hướng “cùng nhau gieo bước
hành trình”. Toàn thể Hội thánh được mời gọi giải gỡ gánh nặng của nền văn hóa
thấm nhiễm chủ nghĩa giáo sĩ trị do lịch sử để lại, cùng với những thói tục thi
hành quyền bính để mọi thứ lạm dụng khác (quyền lực, kinh tế, lương tâm, tình dục)
có cơ hội bám vào. Không thể có chuyện “hoán cải hoạt động của Hội thánh mà lại
không có sự tham gia tích cực của tất cả mọi thành phần Dân Chúa”[5],
vì thế chúng ta hãy cùng nhau cầu xin Chúa ban “ơn hoán cải và xức dầu bên
trong để có thể biểu lộ sự hối lỗi trước tội lạm dụng này, và can đảm quyết tâm
chống lại những tội ác đó”[6].
3. Hoàn cảnh đa dạng của các cộng đồng Kitô giáo
Chúng ta không thể không biết đến những hoàn cảnh đa dạng của các cộng đồng Kitô giáo sinh sống tại những
vùng khác nhau trên thế giới. Bên cạnh những quốc gia nơi Hội thánh tiếp nhận
phần lớn dân số và là đại diện tham chiếu văn hóa cho toàn xã hội, còn có những
quốc gia khác, ở đó người Công giáo là thiểu số... họ phải chịu những sự bách hại đôi khi rất tàn
bạo, và nhiều khi phải tử đạo. Nếu, một đàng, não trạng thế tục hóa thống trị
có xu hướng loại trừ tôn giáo khỏi không gian công cộng, thì đàng khác, chủ
nghĩa cực đoan tôn giáo vốn không tôn trọng tự do của những người khác, lại
nuôi dưỡng những hình thức bất bao dung và bạo lực, cũng có thể thấy những hình
thức này nơi cộng đồng Kitô giáo và trong những mối tương quan của cộng đồng
này với xã hội (x. TLCB 8)
III. NỀN TẢNG CỦA VIỆC HỘI THÁNH HIỆP HÀNH
Vậy, Thượng hội đồng dựa vào đâu để nói rằng: con đường hiệp hành là con
đường của Chúa mong muốn nơi Hội thánh? Xin thưa, dựa trên chính lời của Chúa
Giêsu.
1. Chúa Giêsu là Đường, là Sự thật và là Sự sống
Trong Tin mừng Gioan, Chúa Giêsu đã khẳng định điều này (Ga 14,6). Câu
chuyện Chúa Giêsu đồng hành với hai môn đệ trên đường Emmaus ((Lc 24, 13-35). Các môn đệ được gọi là Kitô
hữu đã đi theo con đường đó (Cv 9,2; 19,9-23; 22,4; 24,14-22). Ngoài ra,
2. Hiệp hành là lối sống của Hội thánh
2.1. Hiệp thông – tham gia – sứ vụ: nói lên bản
chất của Hội thánh.
TLCB Số 11: “Cùng nhau gieo bước hành trình”, vốn có nghĩa là thực hiện
hiệp hành, là cách thức hành động thông thường của Hội thánh- được hiểu như
“Dân được tập hợp lại trong sự hiệp nhất của Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh
Thần”. Thánh Augustinô gọi là “concordissima
fidei conspiratio”[7]nghĩa là “sự đồng tâm nhất trí
trong đức tin của tất cả những người đã chịu phép Rửa”. Đây chính là nguồn
cội của việc thực hành rộng rãi tính hiệp hành ở mọi cấp độ của Hội thánh – địa
phương, giáo tỉnh và hoàn vũ. Vì thế, Thánh Gioan Kim khẩu dám nói rằng: “Hội
thánh và Synod là hai từ đồng nghĩa”.[8]
Cảm thức đức tin của Kitô hữu: Đề cập khía cạnh này để cho thấy, đừng đánh
giá thấp giáo dân, vì họ cũng là dân Chúa vốn
“không thể sai lầm khi tin” (infallibile
in credendo) (EG, 119). (TLCB 11). TLCB Số 13 nêu rõ:
Công đồng nhấn mạnh cách thế qua đó, nhờ được xức dầu
Thánh Thần khi chịu phép Rửa, toàn thể các tín hữu “không thể sai lầm trong đức
tin, họ biểu lộ thuộc tính đặc biệt này qua cảm thức siêu nhiên về đức tin của
toàn thể dân Chúa, khi ‘từ các Giám mục cho đến những người bé mọn nhất trong
các tín hữu’ đều đồng thuận về những điều liên quan đến đức tin và phong hóa”
(LG, 12).
Chính Chúa Thánh Thần hướng dẫn các tín hữu “tới sự thật toàn vẹn” (Ga
16,13). Dĩ nhiên, Công đồng còn khẳng định:
Nhờ tác động của Chúa Thánh Thần, truyền thống phát xuất
từ các Tông đồ được tiếp nối trong Hội thánh, để dân Thiên Chúa có thể lớn lên
vì các sự việc và lời nói truyền lại được hiểu biết thấu đáo hơn, hoặc nhờ sự
chiêm niệm và học hỏi của những tín hữu đã luôn suy tưởng các điều ấy trong
lòng (x. Lc 2,19.51), hoặc nhờ sự thông hiểu về những cảm nghiệm thiêng liêng,
hoặc nhờ sự giảng dạy của những người đã lãnh nhận cách chắc chắn đoàn sủng về
chân lý cùng với việc kế vị các Tông đồ trong chức Giám mục (DV 8)
2.2. Sự đa dạng phong phú trong phương cách
phục vụ
TLCB số
12:
Các
thành viên của dân Chúa hợp nhất bằng phép Thánh tẩy và “mặc dù theo ý Đức
Kitô, một số người được đặt làm thầy dạy, làm người phân phát các các mầu nhiệm,
và làm mục tử, vì lợi ích của những người khác, nhưng tất cả mọi người đều thực
sự bình đẳng về phẩm giá và về hoạt động chung của toàn thể các tín hữu, trong
việc xây dựng thân mình Đức Kitô”
(LG, 32).
Do đó, tất cả những người đã chịu phép Thanh tẩy, những người tham gia
vào chức vụ tư tế, ngôn sứ và vương đế của Đức Kitô, “khi thi hành các đặc sủng
đa dạng và phong phú Chúa ban cho theo ơn gọi và tác vụ của họ”[9],
đều là những chủ thể tích cực loan báo Tin mừng, trong tư cách cá nhân cũng như
với tư cách toàn thể dân Chúa.
2.3. Lắng nghe Lời Chúa
Tiến trình xây dựng Hội thánh và Hội thánh hiệp hành cần phải biết dựa
vào chính Lời Chúa dưới sự soi sáng của Chúa Thánh Thần. TLCB số 16:
“Thần Khí Thiên Chúa soi sáng và ban sức sống cho việc “cùng nhau gieo bước
hành trình” của các Hội thánh cũng chính là Thần Khí hoạt động trong sứ vụ của
Đức Giêsu, được hứa ban cho các Tông đồ và các thế hệ môn đệ hằng biết lắng
nghe Lời Chúa và đem ra thực hành. Theo lời hứa của Chúa Giêsu, Thần Khí không
chỉ xác nhận tính liên tục của Tin mừng Chúa Giêsu, mà còn làm sáng tỏ những
chiều sâu luôn mới mẻ trong mạc khải của Ngài và soi dẫn các quyết định cần thiết
để trợ lực Hội thánh trên cuộc hành trình này (x. Ga 14,25-26; 15,26-27;
16,12-15).
IV. CỘNG ĐOÀN TU SĨ HIỆP
HÀNH
Cộng đoàn Tu sĩ chúng ta sống tinh thần hiệp hành để góp phần vào thỉnh ý
nguyện tại Synod như thế nào?
1. Mỗi người, mỗi cộng đoàn lớn nhỏ, mỗi bậc sống
có thể góp phần vào việc “Synod”này
TLCB Số 14 nhắc nhở. “Mọi tiến trình hiệp hành, trong đó các Giám mục được
mời gọi phân định những gì Chúa Thánh Linh nói với Hội thánh, không phải chỉ có
các ngài đơn độc, nhưng bằng cách lắng nghe dân Chúa vốn “cũng tham dự vào chức
vụ ngôn sứ của Đức Kitô” (LG, 12), đều là hình thức hiển nhiên của việc “cùng
nhau gieo bước hành trình”, nhờ đó Hội thánh lớn mạnh. Thánh Biển Đức lưu ý rằng:
“Chúa thường mạc khải con đường khôn ngoan nhất phải theo”[10] cho những
ai không nắm giữ chức vụ quan trọng trong cộng đoàn (trong trường hợp này, là
người trẻ nhất). Như vậy, các Giám mục nên quan tâm tiếp cận với hết mọi người,
để trong lúc tuần tự thực hiện tiến trình hiệp hành, điều Thánh Phaolô Tông đồ
khuyến cáo các cộng đoàn được thể hiện: “Anh
em đừng dập tắt Thần Khí. Chớ khinh thường ơn nói tiên tri. Hãy cân nhắc mọi sự:
điều gì tốt thì giữ lấy” (1Tx 5,19-21).
2. Mỗi người, mỗi cộng đoàn nhỏ hay lớn
đều được mời gọi lắng nghe nhau
Mỗi người, mỗi cộng đoàn nhỏ hay lớn đều được mời gọi lắng nghe nhau trong
sự tôn trọng, trong sự thật và trong tình bác ái huynh đệ. Có vậy, mới cùng hiệp
hành trong tư thế tự tin, vững chắc và niềm vui.
TLCB Số
15 diễn tả rằng ý nghĩa cuộc hành trình mà tất cả chúng ta được mời gọi thực hiện, trước hết,
chính là ý nghĩa hành trình tái khám phá khuôn mặt và hình thức của một Hội
thánh hiệp hành, trong đó mỗi người đều có điều gì đó để học biết. Giáo hữu, Giám
mục đoàn, Giám mục Rôma: tất cả đều lắng nghe nhau, và tất cả đều lắng nghe
Chúa Thánh Thần, ‘Thần Khí sự thật’
(Ga 14,17), để biết ‘điều Thần Khí nói với các Hội Thánh’ (Kh 2,7)”[11]
Nhờ đó, “tự tin và can đảm dấn bước trên con
đường hiệp hành. Trong hành trình “cùng nhau gieo bước hành trình” này, chúng
ta cầu xin Chúa Thánh Thần giúp chúng ta khám phá ra rằng việc hiệp thông, vốn
kết hiệp các ân ban, đặc sủng, và tác vụ khác nhau lại, là để thi hành sứ vụ: Hội
thánh hiệp hành là Hội thánh “ra đi”, Hội thánh truyền giáo là “Hội thánh luôn
mở rộng cửa” (EG, 46). Điều này bao hàm lời mời gọi làm sâu sắc thêm mối tương
quan với các Hội thánh và các cộng đoàn Kitô hữu khác mà chúng ta được liên kết
bởi một Phép Rửa duy nhất. Đàng khác, viễn tượng “cùng nhau gieo bước hành
trình” thì rộng rãi hơn và bao trùm toàn thể nhân loại, trong đó chúng ta cùng
chia sẻ “vui mừng và hy vọng, u sầu và lo âu của con người ngày nay” (GS, 1).
3. Sự hoán cải nội tâm từng cá nhân và cộng
đoàn
TLCB từ số 22 – 24 nêu lên hai nhân vật kép của sự hoán cải: thánh Phêrô
và viên sĩ quan Cornêliô (CV 10):
Viên sĩ quan Cornêlio: người ngoại giáo vốn hay sử dụng bạo lực và lạm
quyền. Vậy mà ông lại chuyên cần cầu nguyện và bố thí (hai tương quan với Thiên
Chúa và tha nhân). Một thiên sứ bất ngờ đã đến tư gia, gọi đích danh ông và
thúc giục ông sai phái – động từ chỉ sứ vụ! – gia nhân của mình tới Giaphô để gọi
mời – động từ chỉ ơn gọi! – Tông đồ Phêrô.
Thánh Phêrô: Chính ngày hôm đó, ông Phêrô đã nhận được một thị kiến: có
tiếng nói ra lệnh cho ông giết và ăn các con vật, trong đó có những loài bị coi
là không thanh sạch. Phêrô trả lời dứt khoát: “Lạy Chúa, không thể được!” (Cv
10, 14). Ông nhận ra chính Chúa đang nói với mình, nhưng ông vẫn kiên quyết từ khước,
vì lệnh này phá bỏ những điều luật của Torah, vốn là phần cốt yếu đối với căn
tính tôn giáo của ông, đồng thời thể hiện cách hiểu về sự tuyển chọn tạo sự
khác biệt, hàm ý phải tách khỏi và loại trừ các dân tộc khác.
Cả hai đều thực
hiện cuộc hoán cải bằng hành động bằng cách theo sự hướng dẫn Thần Khí để gặp gỡ
nhau. Chính trong sự gặp gỡ tha nhân, tiếp đón họ, đồng hành với họ, bước vào
nhà họ mà ngài nhận ra ý nghĩa của thị kiến của mình: không có người nào là bất
xứng dưới mắt Thiên Chúa, và sự khác biệt do được tuyển chọn không hàm ý một sự
ưu tiên mang tính loại trừ, nhưng là việc phục vụ và trở nên chứng tá ở tầm mức
toàn thế giới (số 23).
Từ đây, cuộc gặp gỡ này đã lôi kéo người khác vào cuộc hành trình hoán cải
này và làm họ trở nên bạn đồng hành với nhau (x. Cv 10, 38). Vậy, mỗi cá nhân
và cộng đoàn luôn thực hiện sự hoán cải nội tâm này.
4. Trung thành với ơn gọi chính là hiệp hành
Quả thật, giây phút các tu sĩ cam kết với Chúa sống: Vâng phục, Khiết tịnh
và Nghèo khó là giây phút quyết định. Nhưng thể hiện của lời cam kết đó bằng
chính cả cuộc đời cho đến chết thì mới gọi là thực hiện trọn vẹn sống đời sống
thánh hiến. Đây là một tiến trình nên thánh chứ không phải là thời điểm. Chắc
chắn có nhiều thử thách, chông gai, cám dỗ và cản trở bước đường này.
Cho nên, mỗi tu sĩ luôn ý thức cùng với:
Hội thánh hiệp hành vừa là lữ hành vừa là
phân định
Để có thể
phân định, cần để Chúa Thánh Thần nói và thực thi theo thánh ý Người chứ không
phải “khẳng định” hay để “thắng”. Nếu nói thực thi ơn theo Chúa Thánh Thần mà
chú ý vào việc “thắng thua” thì không phải tìm kiếm thánh ý Chúa mà đang đặt nặng
cá vị hơn tập thể, nhất là lưu ý nhân vật thứ tư mà TLCB đề cập
Lắng nghe trong tinh thần môn đệ
Người tu
sĩ không thể nghe suông, trôi theo dòng nước mà cần suy gẫm. Tinh thần lắng
nghe: vừa là môn đệ vừa là thầy dạy chuyển tải sứ điệp chính Chúa.
Đừng sợ hãi nhận ra sự thật – cần biến đổi
Tu sĩ cần
giúp nhau hướng về tiêu chí lớn: cộng đoàn loan báo Tin mừng cứu độ; đồng thời
vượt qua tuyến nhân vật thứ tư mà TLCB có đề cập. [12]
THAY LỜI KẾT
Nẻo đường thỉnh ý dân Chúa, TLCB số
25:
Nhờ Lời Chúa soi dẫn và dựa vào Truyền thống, con đường hiệp
hành bén rễ sâu vào đời sống cụ thể của dân Chúa. Trên thực tế, nó cho thấy một
đặc điểm và cũng là một nguồn lực lạ thường: chính tính hiệp hành vừa là mục
đích vừa là phương pháp của con đường hiệp hành này. Nói cách khác, nó thiết lập
một loại công trường hoặc kinh nghiệm dò đường để có thể bắt đầu thu hoạch ngay
những hoa trái của sự năng động mà việc hoán cải tiệm tiến theo hướng hiệp hành
mang lại cho cộng đoàn Kitô hữu. Mặt khác, con đường này chỉ có thể cậy dựa vào
những kinh nghiệm hiệp hành đã trải qua, ở những bình diện khác nhau trong Hội
thánh và với những mức độ cảm xúc khác nhau: những điểm mạnh và thành tựu cũng
như những giới hạn và khó khăn của các kinh nghiệm này mang lại những yếu tố có
giá trị cho việc biện phân hướng đi để tiếp tục lên đường.
Thư mục và viết tắt :
1/ CNTHĐ: Cẩm nang Thượng Hội đồng về tính hiệp hành
2/ TLCB: Tài liệu chuẩn bị Thượng Hội đồng Giám mục
3/ TLĐPV: Tài liệu dành cho Điều phối viên
4/ Lm.
G. Baotixita Nguyễn Thái Hùng, Bản học hỏi ngắn về Thượng Hội
đồng Giám mục thế giới
5/ Lm. Giuse Nguyễn
Văn Am, SDB, Bài thuyết trình dành cho
các Dòng tu
[1] Phanxicô, Diễn từ mừng Kỷ niệm 50 năm thiết lập Thượng hội đồng Giám mục
(17.10.2015).
[2]“Gieo bước hành trình” của nhóm Lửa
hồng của Ban Mục vụ giới trẻ Sài Gòn, có lời: Này bạn ơi mau lên gieo bước hành trình.Dòng thời gian đi nhanh chẳng
biết dừng chân.Đừng phân vân bi quan sẽ làm tất cả muộn màng, cuộc sống quanh
ta luôn vội vã.
Nào bạn mau xua đi những tiếng thở than.Làm việc đi vui lên với cả
nhiệt tâm.Từ đôi tay hôm nay hoang địa sẽ thành ruộng đồng và lúa lên xanh cả
trời hồng.ĐK: Nào mau, lên đường, khi trời còn sáng bạn ơi!
Cùng nhau, bắt đầu, để cùng gặt hái xanh tươi.
[3] Phanxicô, Thư gởi dân Chúa (20.08.2018), lời ngỏ.
[4] Ibid, số 2.
[5] Ibid.
[6] Ibid.
[7] Augustin, Thư 194, 31.
[8] John Chrysostom, Chú giải Thánh vịnh 149.
[9] ITC, Tính hiệp hành trong đời sống và sứ vụ của Hội thánh, số 6.
[10] Biển Đức, Quy luật, 3.3.
[11] Phanxicô, Diễn từ mừng kỷ niệm 50 năm
thiết lập Thượng hội đồng Giám mục.
[12] TLCB Số 21 có nêu còn một
tuyến nhân vật phản diện “thêm vào”, mang đến khung cảnh này sự chia rẽ quỷ quyệt
giữa ba tuyến nhân vật kia. Trước cảnh gây vấp ngã của thập giá một số môn đệ bỏ
đi, còn đám đông thì nay thế này mai thế khác. Âm mưu gây chia rẽ - và do đó cản
trở con đường chung - cũng bộc lộ dưới những hình thức nghiêm nhặt của tôn giáo,
bó buộc của luân lý còn gắt gao hơn cả lệnh truyền của Chúa Giêsu, hoặc dưới những
hình thức quyến rũ của một thứ khôn ngoan chính trị thế gian, tự cho là hữu hiệu
hơn sự biện phân các thần trí. Để thoát khỏi các mưu chước lừa dối của “tuyến
nhân vật thứ tư” này, cần phải thường xuyên hoán cải.
Đăng nhận xét