Thánh Martiô, tấm bánh bẻ ra cho người nghèo

Các bạn trẻ thân mến,

Chắc chắn các bạn không xa lạ với vị thánh da màu,
gần gũi, thân thương, luôn đồng hành
với những phận người đau khổ.
Chúng tôi muốn giới thiệu gương sống của ngài,
như một cách thức đồng hành cùng các bạn;
và như một lời mời gọi,
mỗi chúng ta hãy là một Martinô cho cuộc đời hôm nay.

Fr. Quốc Văn, OP.

Martinô, từ lâu đã trở nên một tên gọi quen thuộc và gần gũi đối với mọi người, không chỉ những tín hữu thuần thành, mà còn cả những anh chị em lương dân. Đặc biệt ngài là bạn, là người anh em của những tâm hồn đau khổ. Thiên Chúa muốn dùng ngài như một tấm bánh thơm ngon để dưỡng nuôi dân Người. Tấm bánh ấy đã được chà sát, nướng chín và sẵn sàng trao tặng mọi người.

1. Từ “hạt lúa mốc”

Cuộc đời thánh nhân có thể ví như “hạt lúa mốc”, nhưng nhờ ơn Chúa, ngài đã làm nên muôn điều kỳ vỹ. Trước tiên, chúng ta hãy lược qua “lý lịch trích ngang” của ngài :

* Lý lịch trích ngang

- Tên khai sinh : Martin de Porres.

- Ngày tháng năm sinh : 9.12.1579.

- Nơi sinh : Lima (Thủ đô nước Cộng hoà Pêru).

- Tên thường gọi : Martinô Đen, hay Tấm Lòng Vàng.

- Đặc điểm nhận dạng : da đen sạm, tóc quăn, miệng hay cười, ánh mắt hiền từ dễ mến.

- Tên cha : Don Juan de Porres.

- Tên mẹ : Anna Valasquez.

- Nhân thân : con ngoại hôn.

- Nghề nghiệp : hớt tóc dạo, bào chế cao đơn hoàn tán, kiêm tạp dịch trong một tu viện Dòng Đaminh.

- Sở thích : đam mê hy sinh hãm mình, thích giúp đỡ người nghèo khổ, thần tượng Chúa Giêsu Thánh Thể.

- Châm ngôn sống : “Yêu Chúa hết lòng, hết linh hồn, hết trí khôn, và yêu thương tha nhân như chính mình”.

- Hộ khẩu thường trú ở Nước trời ngày 03.11.1639.

Lai lịch thánh Martinô chẳng có gì cao sang quyền quý; trái  lại, toàn là những trang đời đen bạc. Thế nhưng, ngài đã chấp nhận bị nghiền nát, để trở nên tấm bánh trao tặng mọi người.

* Hạt lúa được nghiền nát

Dẫu cho cuộc đời hẩm hiu đen tối, cuộc sống lam lũ nghèo khổ, bị người cha chối từ vì nước da đen giống mẹ, thiếu vắng tình phụ tử, nhưng Martinô đã biết vượt qua số phận, đã biến những bất lợi trong cuộc đời mình thành lợi khí để thi thố tình thương và lòng nhân hậu của Thiên Chúa.

Hơn ai hết, Martinô cảm nhận sâu xa nỗi bất hạnh của những người nghèo, những người bị bỏ rơi, những người bị kỳ thị; bởi chính ngài đã là nạn nhân của những thảm cảnh đó.

 Số phận không nghiền nát được cuộc đời ngài, nhưng ngài tự hiến cuộc đời mình để đổi thay số phận; đau khổ không vùi dập được cuộc đời ngài, nhưng trái lại, ngài đã vực dậy bao tâm hồn đau khổ, và làm cho đau khổ trở thành ý nghĩa, thành cơ duyên để sẻ chia, thông cảm với mọi người. Cuộc đời ngài đã được nhào nặn và nướng chín trong lò yêu thương.

2. Đến tấm bánh thơm

* Tấm bánh thơm mùi khiêm hạ

 Thánh Martinô nổi bật về đời sống khiêm hạ. Chúng ta không tìm thấy một Martinô quyền cao chức trọng, không tìm thấy một Martinô tiếng tăm lừng lẫy, nhưng chúng ta chỉ bắt gặp một con người nhỏ bé, cần mẫn với những bổn phận hằng ngày, và thiết tha yêu mến những gì hèn mọn. Thánh Martinô đã hoạ lại nơi cuộc đời mình hình ảnh của một Đức Giêsu hiền lành, khiêm tốn, gần gũi với những mảnh đời đau khổ.

Trong bài giảng lễ suy tôn hiển thánh cho Martinô, Đức Gioan XXIII đã đề cao nhân đức của một con người hèn mọn: “Vâng theo Thầy Chí Thánh, thánh Martinô đối xử với anh em bằng tất cả đức ái, một đức ái phát xuất từ trái tim không phai nhoà và một tâm hồn khiêm nhu”.

Nhân đức khiêm nhường đã làm cho Martinô trở nên con người vĩ đại.

* Tấm bánh thơm mùi nhân ái

“Martinô bác ái” là danh xưng quen thuộc mỗi khi người ta nhắc đến vị thánh da đen này. Dầu phải chu toàn những giờ kinh, nhưng công việc trong nhà dòng, nhưng không vì thế mà ngài không quan tâm đến những người nghèo khổ, bệnh tật.

Cùng một lúc, người ta thấy ngài xuất hiện ở nhiều nơi để phát thuốc, thăm hỏi, vỗ về… Chúa đã cho ngài thực hiện những dấu lạ ấy để thi thố lòng nhân ái đối với những mảnh đời đau khổ.

Lòng nhân ái của ngài không chỉ gói gọn nơi tha nhân, nhưng con toả lan ra đối với cả loài vật nữa. Người ta từng chứng kiến Martinô đem thức ăn nuôi bày chuột nhắt, và ngài nói chuyện với chúng như những người bạn thân thiết.

Thánh Martinô có được lòng nhân ái bao la đó, chính là do ngài đã kín múc tình yêu từ những buổi cầu nguyện lâu giờ bên Thánh giá và Thánh Thể Chúa.

3. Tấm bánh bẻ ra cho mọi người

* Tấm bánh cho người đau khổ

Trong xã hội Lima thời thánh Martinô sinh sống, đa số người dân sống trong cảnh đói nghèo lạc hậu. Chính bức tranh đen tối đó đã ám ảnh suốt cuộc đời của thánh nhân, để rồi không giây phút nào, ngài không tìm cách để thăng tiến họ.

Đối với người nghèo túng, ngài luôn quan tâm cấp dưỡng, tạo cho họ công ăn việc làm, và chính ngài cũng nỗ lực làm việc để có tiền giúp đỡ họ.

Đối với người bệnh tật, ngài tự tay chăm sóc. Có lần ngài bế cả bệnh nhân về phòng riêng để chăm sóc, và chịu sự sửa phạt của Bề trên vì đã lỗi luật Dòng.

Đối với trẻ bụi đời, thiếu vắng tình thương, ngài đóng vai trò như người cha yêu thương, người thầy dạy dỗ, và tạo cho chúng có cơ hội để làm việc, học hành.

Đối với ai bị kỳ thị, bỏ rơi, ngài trân trọng, yêu thương và đón nhận họ.

* Tấm bánh, quà tặng tình yêu

Đối với thánh Martinô, ngài luôn xác tín rằng, chỉ có một điều quan trọng hơn cả, đó chính là Đức Ái.

Vì yêu thương, Thiên Chúa đã ban cho thế gian chính Người Con Một. Người Con ấy đã mang thân phận con người để sẻ chia với kiếp người cùng khổ; đã biết khóc biết cười để những mảnh đời bất hạnh được cảm thông; đã chịu chết bất công để con người được cứu sống; đã trở nên tấm bánh để bẻ ra nuôi dưỡng mọi người.

Thánh Martinô đã học được bài học yêu thương ấy nơi Thầy Chí Thánh, để ngài cũng biến mình thành quà tặng yêu thương. Thiếu vắng tình thương, con người không thể sống, và nếu có sống cũng méo mó dị dạng.

Thánh Martinô đã thực sự trở thành tấm bánh thơm phức hương khiêm hạ, đậm đà vị nhân ái; và ngài đã bẻ tấm bánh ấy trao tặng mọi người, trao tặng như một món quà nghĩa tình, yêu thương.

Thay lời kết

Đến với thánh Martinô, ta hãy lắng nghe lời mời của Thiên Chúa:

- Hỡi những ai nghèo khổ, hãy đến mua lương thực mà dùng và không phải trả đồng nào.

- Hỡi những ai mang gánh nặng nề, hãy đến cùng ta, ta sẽ nâng đỡ và bổ sức cho các ngươi.

- Hỡi những tâm hồn tan nát, hãy đến để được ủi an, nâng đỡ, vỗ về.

- Hỡi những mảnh đời bất hạnh, hãy đến với ta để được sẻ chia, yêu mến, cảm thông.

- Hỡi những ai còn ngủ yên trong đệm ấm chăn bông, hãy mở lòng mình ra với bao người cùng khó.

- Hỡi những ai giàu sang vận đỏ, hãy biết sớt chia cho kẻ khốn  cùng.

- Hỡi những ai cảm thấy trần gian bế tắc đường cùng, ý nghĩa cuộc đời mịt mù tăm tối, hãy đến với ta, vì ta là đường, là sự thật và là sự sống.

Qua thánh Martinô, Thiên Chúa đang mời gọi mỗi người chúng ta hãy chạy đến với Người, chính Người sẽ lấp đầy những khát vọng của ta; cùng với thánh Martinô, chúng ta hãy cảm tạ và tán dương tình thương Thiên Chúa, và mỗi người cũng hãy trở thành một Martinô cho thời đại hôm nay.