Lm. Antony Nguyễn
Khi sống ở trần thế, ma quỷ có thể tác động đến con người
theo nhiều mức độ khác nhau mà chúng ta cần phân biệt để có thể thoát khỏi ảnh
hưởng và sự kiềm chế của chúng. Con người với ý thức và tự do luôn luôn mở ra
đến vô biên. Vì thế, mối liên hệ với ma quỷ không phải ngẫu nhiên mà có nhưng
luôn bắt nguồn từ sự tự do chọn lựa của con người trực tiếp hay gián tiếp. Tác
động của ma quỷ có thể ảnh hưởng trên thể xác con người qua những tật bệnh và
những triệu chứng tinh thần. Nhưng ta cần phân biệt rằng không phải tật bệnh
hay triệu chứng thần kinh nào cũng bắt nguồn từ ma quỷ. Do đó, muốn giúp đỡ
những nạn nhân của chúng, ngoài những kiến thức về thần học, đạo đức, ta cũng
cần hiểu biết khá rõ về sức khoẻ và tật bệnh con người. Điều này như khuyến
khích tất cả chúng ta, nhất là các linh mục, tu sĩ hay tín hữu nòng cốt trong
các hội đoàn Công giáo, cần phải tích cực học hỏi và được đào tạo kỹ lưỡng.
Linh mục Gabriele Amorth là nhà trừ quỷ của
Giáo phận Rôma đã xử lý hơn 70 ngàn trường hợp do quỷ dữ gây ra,
tính cho đến
năm 2010. Cha đã viết cuốn Nhà trừ quỷ kể
chuyện mình (An Exorcist Tells His
Story)[1], sách này đã được linh mục
Joseph Hoàng Phúc, CSsR, dịch và xuất bản. Một bản dịch khác của cuốn sách cũng
được anh Joseph ở Hoa Kỳ chuyển ngữ. Cha đã chia những hoạt động của quỷ dữ thành
những loại sau đây:
1.1. Hoạt động thông thường: cám dỗ, đó là hoạt động thông
thường nhất của quỷ dữ và có thể tác động đến hết mọi người. Khi Chúa Giêsu cho
phép Satan cám dỗ Người, Người đã chấp nhận thân phận nhân loại của chúng ta.
Vì tinh thần của con người mở ra nên ma quỷ cũng là loại tinh thần có thể cám
dỗ bất cứ ai.
1.2. Hoạt động bất thường: một số tác động của ma quỷ có thể
xảy ra nơi một số người do họ tự nguyện liên hệ với ma quỷ hoặc họ đón nhận như
một thử thách của Thiên Chúa, được Ngài gửi tới để mời gọi họ tham dự vào công
trình cứu độ của Ngài. Thánh Phaolô đã có kinh nghiệm này khi nói đến cái dăm
của Satan đâm vào thân thể mình[2]. Vì thế, cha Amorth nhấn
mạnh “những hoạt động bất thường này chỉ xảy ra nếu Chúa cho phép”. Loại này có
6 hình thức khác nhau:
1.2.1.
Đau đớn thể lý bên ngoài do Satan gây ra: chúng ta biết điều này từ cuộc đời của
nhiều vị thánh như thánh Phaolô Thánh giá, thánh Gioan Maria Vianey – cha sở họ
Ars, cha Piô và nhiều vị khác đã bị ma quỷ đánh đập. Hình thức hành hạ bên
ngoài này không ảnh hưởng đến linh hồn, không cần đến việc trừ quỷ, chỉ cần cầu
nguyện.
1.2.2.
Quỷ nhập (Demonic possession):
điều này xảy ra khi Satan hoàn toàn chiếm trọn thể xác mà không chiếm linh hồn.
Đó là hình thức trầm trọng nhất và đáng chú ý nhất trong các tai ách do quỷ dữ
gây nên. Phim The Exorcist của Hoa Kỳ
đã mô phỏng tình trạng này: người đàn ông được Chúa Giêsu chữa ở Ghenêrasa là
một thí dụ điển hình. Các triệu chứng như nói đủ thứ tiếng nước ngoài, có sức
mạnh phi thường cần nhiều người mới khuất phục được và tiết lộ những điều chưa
biết. Hình thức này có một số điểm giống với bệnh thần kinh phân liệt và hoang
tưởng nên cần phải tìm hiểu kỹ lưỡng mà chúng ta sẽ đề cập ở bài sau.
1.2.3.
Quỷ hành (Diabolical Oppression): những nạn nhân có thể có những triệu chứng nặng nhẹ khác
nhau của cơn bệnh. Họ không bị chiếm hữu, không mất ý thức. Trong Thánh Kinh
chúng ta có nhiều thí dụ về tình trạng quỷ hành này. Như ông Job bị mất hết con
cái, của cải, sức khoẻ. Người phụ nữ còng lưng, người đàn ông câm điếc được
Chúa Giêsu chữa lành cũng ở trong tình trạng đó. Thánh Phaolô chắc chắn không
bị quỷ nhập, nhưng ngài đã bị quỷ dữ hành hạ khiến ngài phải sầu muộn. Đối với
các trường hợp bệnh tật hay những hành hạ liên quan đến sức khoẻ, nghề nghiệp
và các mối quan hệ xã hội… nhà trừ quỷ rất cần phải phân biệt đâu là do tính
khí tự nhiên của nạn nhân, đâu là do hoàn cảnh xã hội hay do chính ma quỷ gây
nên.
1.2.4.
Quỷ ám (Diabolic obsession):
nạn nhân có những triệu chứng bao gồm những cuộc tấn công chớp nhoáng vào một
thời gian liên tục (vd: luôn nhức đầu vào khoảng 1-2 giờ sáng, luôn thức giấc
và cảm thấy người nằm đè lên mình lúc 3g sáng,…) hoặc có những ý tưởng chán
nản, thậm chí có ý định tự tử, hay trong giấc mơ thấy có người quấy rối tình
dục, đụng chạm đến thân thể của mình. Người trừ quỷ cần phải phân biệt những
triệu chứng này với những triệu chứng bệnh tâm thần như trầm cảm hoặc các bệnh
về tâm lý bằng những hình thức thử nghiệm khác nhau. Rất nhiều lần chúng tôi đã
chữa cho các trường hợp mà người nhà của bệnh nhân nói là họ bị ma ám quỷ nhập
hay chính bệnh nhân kể cho chúng tôi nghe rằng họ nhìn thấy ma quỷ hiện hình,
thấy những ảo giác về Chúa, Đức Mẹ, hay nghe những lời từ ma quỷ đe doạ… Khi
chúng tôi dùng các thiết bị y tế để kiểm tra huyết áp của bệnh nhân thì thấy
khá cao hoặc rất thấp, kiểm tra dung lượng khí thở thấy rất thấp, kiểm tra
đường mạch máu lên não có nhiều chỗ không bình thường. Các chỉ số này cho chúng
ta biết bệnh nhân thiếu oxy trong máu khiến cho các dữ liệu chứa trong bộ nhớ
bị hỗn loạn gây nên những ảo giác, ảo thanh, ảo tưởng. Như thế, đây không phải
là hiện tượng quỷ nhập gì cả. Khi chúng tôi dạy cho họ biết thở nhiều hơn, ổn
định lại huyết áp và nhịp tim thì các triệu chứng kia biến mất và hiện tượng
quỷ ám cũng không còn.
1.2.5.
Quỷ phá (Diabolic infestation):
sự quấy phá của ma quỷ ảnh hưởng đến nhà cửa, đồ đạc vật chất hoặc thú vật.
Chúng tôi biết có những nạn nhân bị giấu những đồ vật, thậm chí bị lấy mất
những của cải một cách bất thường, dù đã đề phòng hết sức cẩn thận và không tìm
ra nguyên nhân. Chúng tôi đã thấy những con chó, con mèo có những phản ứng mãnh
liệt đối với những người bị ma ám quỷ nhập.
1.2.6. Quỷ điều khiển (Diabolical subjugation/dependence): sự chế ngự hoặc lệ thuộc ma quỷ
xảy ra khi con người tự nguyện nhận lãnh những “ân huệ” như của cải, quyền lực,
danh dự chúng trao ban qua những hiệp ước ký kết với ma quỷ trong những hiệp
hội của chúng. Chúng ta thấy nhiều chính trị gia đã kết ước với ma quỷ để có
quyền lực, nhiều nghệ sĩ, ca sĩ nổi tiếng thế giới cũng kết ước với chúng để
được danh dự. Nhiều người trẻ kết ước với chúng để thoả mãn những đòi hỏi của
tham vọng, dục vọng hay những cơn nghiện ngập của họ.
Chúng ta cũng nên phân biệt rằng ma
quỷ không có quyền lực tác động đến sự sống hay cái chết của con người, nhưng
chính khi chiều theo những tham vọng, dục vọng ấy con người bị lệ thuộc và dẫn
đến cái chết. Vd: một người nghiện ma tuý bị chết không phải là do ma quỷ giết
họ, nhưng họ chết là do dùng ma tuý quá liều, hoặc một người nghiện rượu lái xe
gây tai nạn tử vong.
2.
Những tác động của hồn ma
Cha Gabriele Amorth còn viết tiếp
cuốn sách thứ hai với tựa đề Nhà trừ quỷ
nhiều mẩu chuyện hơn (An Exorcist more Stories) xuất bản ở Hoa Kỳ năm 2002
sau khi nguyên bản bằng tiếng Ý (Nuovi raconti di un esxorista) được in 12 lần
tính đến năm 1994. Ngài còn viết cuốn thứ ba về đề tài này với tựa đề Nhà trừ quỷ giải thích về quỷ ám (An
Exorcist explains the Demonic) do NXB Sophia
Institute ở Manchester, New Hampshire, Anh Quốc, xuất bản năm 2016. Tuy
nhiên, trong những cuốn sách này, cha chỉ nói
đến tác động của quỷ dữ và hầu như không nói gì đến những tác động của hồn ma.
Trong chương trước chúng ta đã nói
đến các hồn ma cũng hiện diện trong thế giới tâm linh và cũng có thể tác động
vào tinh thần của con người. Ví dụ như các hồn lành thánh của ông bà, cha mẹ,
tổ tiên vẫn thường xuyên che chở, gìn giữ chúng ta và chuyển cầu cho chúng ta
trước toà Chúa, hoặc các hồn trong tình trạng luyện ngục vẫn cần đến sự trợ
giúp của chúng ta qua các thánh lễ, lời cầu nguyện, việc bác ái để sự thanh
luyện của họ được mau chóng, nhẹ nhàng. Đặc biệt là các tà ma có thể tác hại
đến cuộc sống con người ở trần thế khi bị xúc phạm. Các hồn này có thể liên kết
với quỷ dữ qua những trò ma thuật của các thầy phù thuỷ, thầy pháp, thầy bùa,
thầy yểm, thầy phong thuỷ hay qua những tôn giáo, tổ chức, hội đoàn thờ phượng
ma quỷ.
Khác với nhiều
nước trên thế giới, Việt Nam là một vùng đất “ít người, nhiều ma”. Việt Nam có
nhiều nền văn hoá tâm linh khác nhau với các tục thờ cúng người chết của các
đồng bào thiểu số trên miền thượng du ở miền Bắc, người Kinh ở vùng đồng bằng,
người Chăm ở miền Trung (ma Hời), và người dân Nam bộ với nền văn hoá Óc Eo.
Trong thực tế, khi giúp cho các nạn nhân, chúng tôi thường gặp những người bị
các hồn ma ám ảnh hơn là bị các quỷ dữ chiếm đoạt.
Có thể miền đất Việt Nam này có
nhiều người chết trong suốt dòng lịch sử xây dựng dân tộc. Chỉ riêng cuộc chiến
tranh gần đây, từ 1963-1975, theo những nguồn thống kê khác nhau người ta ước
tính có từ 2 triệu đến 4 triệu người, gồm cả binh sĩ và thường dân, đã chết[3]. Trước đó, vào năm 1945,
có khoảng 2 triệu người đã chết vì đói. Người ta ước tính có khoảng hơn nửa
triệu người đã chết trên biển cả, trong các trại tập trung ở nước ngoài sau
biến cố 30/4/1975 vì muốn đi tìm một đời sống tự do, an lành. Trong thời điểm
1990-2010, mỗi năm có khoảng 2 triệu ca phá thai và Việt Nam đứng thứ ba trên
thế giới về số vụ phá thai. Trong vài năm gần đây số ca phá thai đã giảm, nhưng
mỗi năm vẫn có khoảng 300 ngàn bào thai bị phá chính thức trong các bệnh viện
của Nhà nước, chưa kể hàng trăm ngàn ca phá thai trong các bệnh viện hay phòng
khám tư nhân. Nếu người ta tính số những hồn ma đang có mặt trên trái đất với
khoảng 100 tỉ người đã chết từ khi có con người hiện đại xuất hiện trên trái
đất này, ta sẽ thấy đó là một số đông kinh khủng không ai ngờ tới.
Điều này cũng gợi ý cho chúng tôi
về sự hiện diện của hồn ma ở khắp nơi. Không có vùng đất nào mà không có sự
hiện diện của người đã khuất. Vì thế, những trò mê tín, lừa bịp của một số thầy
“ngoại cảm” yêu cầu đào những lớp đất trong nhà, trong vườn rồi mang chút đất
“đen đen” ấy chôn táng lại ở nghĩa trang… chỉ là những trò bịp bợm. Để giải
thoát khỏi sự ám ảnh của những hồn ma, người ta cần phải phân biệt và tìm những
giải pháp hữu hiệu hơn vì các hồn ma không còn bị lệ thuộc không gian và thời
gian.
Chúng tôi phân biệt hồn ma với quỷ
dữ là nhờ việc các hồn này xưng danh tính, lý do tại sao tác động đến người
sống và những yêu cầu của hồn muốn được siêu thoát. Hầu hết những người bị ma
ám đều có một mối liên hệ nào đó với người đã khuất, nhất là những bà mẹ, ông
bố đã cố tình loại bỏ những đứa con của mình khi chúng còn là bào thai. Tôi đã
gặp trường hợp của một bệnh nhân nữ khi vào Bệnh viện Chấn thương Chỉnh hình ở
TP.HCM đã nằm đúng vào giường bệnh của một người đã khuất. Người chết này bị
tai nạn giao thông vào dịp Tết Nguyên Đán và bị người tình bỏ mặc cho đến chết,
nên quyết trả thù người tình bằng cách nhập vào người bệnh để đi tìm người tình
của mình. Khi chúng tôi cầu nguyện cho người bị am ám, hồn đó đã kể lại hoàn
cảnh đau khổ của mình. Chúng tôi đã khuyên nhủ hồn ma hãy tha thứ như Đức Giêsu
tha thứ cho kẻ đóng đinh mình và tự nguyện chết cho loài người chúng ta. Sau
nhiều lần cầu nguyện, dâng thánh lễ cầu cho hồn ma, người bệnh đã được bình an.
Ở Việt Nam, chúng ta thấy có những
trang thờ bên vệ đường chỗ xảy ra tai nạn để tưởng nhớ hồn người bị nạn. Người
ta có thể đặt vào đó những nải chuối hay những đĩa trái cây và có khi vào ngày
giỗ, ngày Tết người ta cắm vài cây nhang. Trong một số những nghĩa trang, người
ta cũng thường làm như thế. Đó là lòng kính trọng người đã khuất trong văn hoá
của người Việt. Có một vài bạn trẻ ngày nay không hiểu được nét đẹp văn hoá này
nên có những hành động xúc phạm đến người đã khuất. Tôi đã gặp những trường hợp
trẻ thơ hay người lớn đã tự động lấy những trái cây ở những trang thờ hoặc nói
xúc phạm khi nhìn vào tấm ảnh ở các bia mộ nơi nghĩa trang nên bị các hồn ma
làm cho đau bệnh, thậm chí điên khùng. Không phải các hôn ma này cần đến một
không gian như trang thờ hay ngôi mộ, nhưng chúng là những thứ vật chất liên hệ
với người đã khuất cần được tôn trọng. Nếu tìm hiểu kỹ lưỡng, chúng ta sẽ thấy
những hồn lành thánh hay những hồn trong tình trạng luyện ngục thường không
thực hiện những kiểu hành hạ như thế và họ thường tha thứ cho những người không
biết xúc phạm đến mình. Nhưng nếu người chết là tà ma, những ai xúc phạm đến
các hồn ma này có thể bị những kiểu hành hạ gây đau đớn, tủi nhục cho đến khi
họ biết hối hận và xin lỗi hồn ma.
Việc cúng tế người chết bằng những
bữa giỗ, đốt vàng mã hay dâng cúng tiền bạc thật sự cần được giải thích rõ ràng
để không bị lạm dụng, biến thành những trò mê tín. Những người đã khuất do thân
xác vật chất đã tiêu tan đi, chỉ còn phần linh hồn tồn tại, nên không cần cúng
tế bằng bất cứ loại vật chất nào. Việc gia đình làm những bữa cúng giỗ chỉ là
phần tưởng niệm người đã khuất về mặt tinh thần, biểu lộ lòng hiếu thảo, biết
ơn. Ví dụ hồn của ông bà, tổ tiên rất cảm động khi thấy con cháu mình còn nhớ
đến công ơn, thậm chí cả những món ăn đồ uống mình ưa thích khi còn sống. Văn
hoá của người Việt đối với người đã khuất được thể hiện qua những bữa ăn này.
3.
Chiến thuật cám dỗ của ma quỷ và phòng ngự của con người
Thánh Kinh đã kể lại
cho ta câu chuyện Satan hay Lucifer dưới hình con rắn, cám dỗ con người và con
người đã sa ngã khi bất tuân lệnh truyền của Chúa, cắt đứt mối giao hảo và tình
yêu của Ngài. Loài người đã đánh mất ánh hào quang ân huệ bao phủ họ, nên họ thấy
mình trần truồng, tủi nhục, nghèo nàn, vô nghĩa[4].
Ngày nay, ma quỷ cảm dỗ chúng ta
qua những hình ảnh đồi truỵ, bạo lực, những ước muốn tham lam, dâm đãng, những
tư tưởng sai lầm, hẹp hòi, ích kỷ, những niềm tin tưởng sai lầm về Thiên Chúa
cũng như con người. Tất cả xuất hiện trong tâm trí ta nhưng ta vẫn có toàn
quyền chọn lựa và tự do quyết định hành động của mình như Đức Giêsu đã chống
lại chúng. Vì thế, cám dỗ của ma quỷ không phải là một tai hoạ hay là dấu hiệu
chứng tỏ con người xấu xa, kém đạo đức. Cám dỗ là những cơ hội giúp ta trưởng
thành, khiêm tốn và có kinh nghiệm hơn trong trận chiến thiêng liêng với Chúa
Giêsu để cứu độ thế giới.
Chúng ta nên biết đôi chút về chiến
thuật cám dỗ của quỷ dữ qua các đề nghị chúng đặt ra cho Chúa Giêsu[5]. Đức Thánh Cha Bênêđictô
XVI[6] phân tích cho chúng ta như
sau:
3.1.
Chiến thuật cám dỗ của ma quỷ
- Trước hết,
quỷ dữ đưa ra những hình ảnh giả dối về Đấng Mêssia - Đấng Kitô và Chúa Giêsu
đã vạch trần âm mưu của chúng. Đó cũng là những hình ảnh giả dối về con người,
về đời sống Kitô hữu trong mọi thời đại. Chúng bủa vây tâm trí con người, tác
động đến lương tâm con người, nguỵ tạo những đề nghị có vẻ thích hợp, hữu hiệu,
thậm chí tốt đẹp nữa: “Cần bánh cho người đói, cần quyền lực trần thế để giải
phóng con người, cần phép lạ của Chúa để thu phục nhân tâm”.
- Tiếp theo,
hai thánh sử Matthêu và Luca đều trình bày 3
đề tài căn bản khi cám dỗ Đức Giêsu, chỉ khác phần nào thứ tự, còn Marcô kể
tóm lược cuộc cám dỗ. Nòng cốt của các cám dỗ ấy là sự lợi dụng Thiên Chúa để
phục vụ cho tư lợi (đá hoá bánh ăn), xem thành công và của cải vật chất là điều
quan trọng hơn Thiên Chúa. Trong cơn cám dỗ, quỷ nhắc đi nhắc lại với Chúa
Giêsu rằng: “Nếu ông là con Thiên Chúa”
và mỗi người chúng ta cũng ý thức rằng mình đã được Thiên Chúa nhận làm con.
Nếu ta tin tưởng trọn vẹn vào Thiên Chúa thì chắc chắn Ngài sẽ thương và ban
mọi ơn lành cho ta như đã ban tất cả vinh quang cho Con Một yêu dấu của Ngài.
Quỷ yêu cầu chúng ta hãy tin vào quyền năng Chúa ban để biến đá thành bánh, tin
vào tình yêu an bài của Chúa để hành động liều lĩnh như gieo mình từ nóc đền
thờ hay tìm danh vọng, quyền lực bằng bất cứ cách nào, thậm chí bằng cả việc
bái lạy tà thần. Lúc đó, Chúa chỉ còn là một phương tiện cho con người sử dụng,
sai khiến theo ý muốn của họ chứ không còn là cùng đích mà họ phải hướng về và
là nguồn của sự thật, sự sống, tình yêu, ân phúc mà họ phải tìm kiếm.
- Tên cám dỗ
rất tinh quái: hắn không trực tiếp
lôi kéo con người về điều ác nhưng hướng họ về những sự thiện giả tạo, nhất
thời, coi chúng là tuyệt đối cần thiết cho lúc này: bánh ăn cho lúc đói, vinh
hoa phú quý cho lúc nghèo khổ, một chứng cứ tình yêu của Chúa trong lúc nghi
ngờ như qua việc Chúa bảo vệ khi gieo mình từ nóc đền thờ… Quả thật trong cuộc
sống, rất nhiều lần ma quỷ gợi cho chúng ta rằng nếu ta là con Thiên Chúa thì
tại sao Chúa lại để ta đau khổ, nghèo đói, bệnh tật, thất bại như vậy? Ta đi dự
lễ và làm việc bác ái thường xuyên nhưng tại sao Chúa lại để ta bị nhục nhã,
thiệt thòi hơn những người tội lỗi, kém đạo đức? Xét cho cùng, quỷ ma muốn phá
đổ lòng tin và tình yêu của ta vào Chúa.
- Qua cuộc
chiến đấu thiêng liêng của Chúa Giêsu trong hoang địa để ăn chay và chịu những
cơn cám dỗ của ma quỷ, chúng ta được mời gọi đổi mới những nhận thức của mình.
Chúng ta cần ý thức con người mình là bụi đất, nhưng bụi đất ấy được Thiên Chúa
yêu thương, đón nhận vì Con Một Ngài cũng trở thành người trần như ta để nhờ
mầu nhiệm Vượt Qua của Người, chúng ta trở thành con Thiên Chúa.
3.2. Chiến
thuật phòng ngự của con người
Muốn chiến
thắng các cơn cám dỗ của ma quỷ, ta cần phải gắn bó với Chúa Thánh Thần, như
Ngài đã dẫn Chúa Giêsu vào hoang địa, để nhận được ơn khôn ngoan và sức mạnh,
hầu khám phá ra những cạm bẫy và mưu chước của chúng. Đồng thời ta cũng phải
kết hợp mật thiết với Chúa Giêsu và tin tưởng tuyệt đối vào Chúa Cha luôn yêu thương
và bảo vệ mình.
Cuộc đời của
người tín hữu chúng ta khi được gắn kết với cuộc đời của Chúa Giêsu sẽ biến đổi
một cách trọn vẹn. Hiểu được điều đó chúng ta không rơi vào những tình trạng
chán nản, bi quan, thất vọng, chỉ đi tìm những lợi lộc, danh giá trần gian mà
quên đi cuộc chiến đấu trường kỳ gian khổ của Chúa Giêsu trong suốt đời trần
thế của Người.
Cơn cám dỗ
không phải chỉ kéo dài 40 ngày mà cho tới lúc bị treo trên thập giá quỷ dữ vẫn
thách thức Chúa Giêsu qua môi miệng con người: “Nếu mi là Con Thiên Chúa thì xuống khỏi thập giá xem nào!”[7].
Vì thế, thánh Luca ghi chú trong bài Tin Mừng hôm nay: “Sau khi đã xoay hết cách để cám dỗ Người, quỷ bỏ đi, chờ đợi thời cơ”[8].
Như thế, con người chúng ta sẽ phải chiến đấu với những cơn cám dỗ trong suốt cuộc
đời trần thế của mình.
Ngoài việc
chống lại cơn cám dỗ bằng cầu nguyện và chay tịnh, người Kitô hữu còn được mời
gọi biết sử dụng Lời Chúa để xua trừ ma quỷ, chữa lành bệnh tật, phục hồi tinh
thần cho con người như Chúa Giêsu đã hành động trong suốt 3 năm hoạt động công
khai của Người. Nhất là khi đất nước chúng ta đang có hàng chục triệu người lâm
vào tình trạng bất an về tinh thần, cần phải chữa trị về mặt tâm thần, tâm lý
và có khi cả tâm linh.
Thánh Phaolô đã
nhắc nhở ta điều này:
Lời
Thiên Chúa ở gần bạn, ngay trên miệng, ngay trong lòng. Nếu miệng bạn tuyên
xưng Đức Giêsu là Chúa và lòng bạn tin rằng Thiên Chúa đã làm cho Người sống
lại từ cõi chết, thì bạn sẽ được cứu độ. Quả thế, có tin thật trong lòng, mới
được nên công chính; có xưng ra ngoài miệng, mới được ơn cứu độ.[9]
Việc hàng ma,
phục linh, hành hiệp giang hồ này không phải là chuyện võ hiệp tưởng tượng của
các đệ tử Cái Bang trong các tiểu thuyết của nhà văn Kim Dung, nhưng đó là sứ
mạng chiến đấu của những tín hữu Kitô trong thời đại ngày nay khi họ được đào
tạo những kỹ năng khám phá và điều trị tinh thần cho con người, biết sử dụng
Lời Chúa như thanh gươm hai lưỡi sắc bén để chế ngự quân thù[10],
và tin vào quyền năng, sức mạnh Thánh Thần được Chúa Giêsu ban cho.
3.3. Thí dụ
điển hình
Ma quỷ đang có
mặt trong cuộc đời của chúng ta, vì ma quỷ là tinh thần nên từng giây, từng
phút chúng có thể tác động vào tinh thần của ta qua hình ảnh khiêu dâm trong
các phim ảnh ta xem, qua tư tưởng tiêu cực trong những sách báo ta đọc, qua lời
nói tục tĩu của bạn bè ta gặp… Ngồi nghe giảng trong thánh lễ nhưng đầu óc ta
có thể đang nhớ lại những gì đã diễn ra trong dịp Tết, nhớ đến người bạn, người
tình nào đó đang ở xa chúng ta. Dù ta không muốn, nhưng ma quỷ đang lôi kéo để
ta không chú ý đến bài giảng và thánh lễ, để cắt đứt sự thân mật giữa ta với
Chúa. Đó là cơn cám dỗ mà chúng ta thường gọi là “chia trí”.
Đến lúc sắp lên
rước lễ, quỷ có thể nói trong tâm trí ta: “Bạn
chia trí trong giờ lễ, không xứng đáng rước Mình Thánh Chúa, phải đi xưng tội,
nếu không sẽ phạm sự thánh”. Chúng làm ta sợ hãi và mất bình an nên không
dám lên rước lễ! Chính ma quỷ tạo cho chúng ta chia trí rồi cũng chính chúng
bảo chúng ta đừng lên rước lễ. Đó là mưu chước của ma quỷ. Trong trường hợp
này, chia trí thật sự chỉ là một tội nhẹ hoặc chỉ là một sự thiếu sót vì không
cố ý. Hiểu được điều đó, chúng ta mới thấy rằng khi ta đang sống trong ơn nghĩa
với Chúa mà điều gì làm cho chúng ta mất bình an, lo lắng, bối rối thì đó là do
ma quỷ. Trong trường hợp này, ta bình tĩnh xin lỗi Chúa rồi lên rước lễ, cơn
cám dỗ sẽ rời xa ta.
Trái lại, nếu
có người đang sống trong tình trạng tội trọng, mất ơn nghĩa với Chúa, cũng chia
trí khi dự lễ, và muốn rước lễ. Người ấy nghĩ thầm trong lòng rằng: “Mình cần
rước lễ để tìm được bình an hạnh phúc trong gia đình. Nếu mình không rước lễ
hôm nay, bà vợ cùng dự lễ sẽ đoán ngay là tối qua mình đi chơi với bồ nhí, rồi
vặn hỏi lung tung. Hơn nữa Chúa đầy lòng thương xót sẽ tha thứ cho tội phạm
thánh của mình mà!”. Cùng lúc đó lại có tiếng nói nhắc bảo: “Phải xưng tội rồi mới lên rước Chúa. Tội
phạm thánh nặng lắm”. Tiếng nói này làm người đó bối rối, lo âu, mất bình
an. Vậy làm sao phân biệt được đâu là tiếng nói của thần lành và thần dữ?
3.4. Hai nguyên tắc căn bản
để phân định thần lành, thần dữ
Nếu chúng ta không khám phá ra mưu
chước của ma quỷ thì chúng ta không thể chiến đấu và chiến thắng. Thánh Ignatiô
de Loyola, Đấng sáng lập Dòng Tên, đã viết tập sách “Linh Thao” và trình bày
cho ta 2 nguyên tắc căn bản để khám phá mưu chước của ma quỷ tác động trong tâm
hồn con người[11]:
Nguyên
tắc I: Những ai
đang sống trong tình trạng tội trọng, mất ơn nghĩa với Chúa, ác thần làm cho họ
ở lì trong tội lỗi, trong khoái lạc và thú vui giác quan, tạo bình an giả dối.
Còn thần lành hành động ngược lại là làm cho họ bối rối, bất an bằng những cắn
rứt của lương tâm.
Nguyên
tắc II: Những ai
đang sống trong tình trạng ân sủng với Chúa, ác thần khơi dậy những điều làm
cho họ mất bình an, buồn phiền, lo lắng, cắn rứt lương tâm. Còn thần lành làm
cho họ được ơn bình an, can đảm, an ủi, nước mắt, gạt mọi trở ngại để làm điều
tốt.
4. Vài cách khám phá những dấu hiệu ma ám, quỷ nhập
Trong hoàn cảnh hiện nay ở Việt
Nam, số người bất an về mặt tinh thần lên tới hàng triệu người, nên người tín
hữu Kitô cần học hỏi kỹ năng khám phá những dấu hiệu về ma ám, quỷ nhập để có
thể cứu giúp người khác trong sứ mạng “hàng ma, phục linh” của mình. Qua kinh
nghiệm cá nhân, chúng tôi xin chia sẻ một vài điều cơ bản sau đây:
4.1. Những triệu chứng bất thường. Trước hết, những người này thường
có một số hành động không bình thường (thí dụ đổ cơm ra nền nhà rồi bốc ăn, leo
trèo trên xà nhà đu đưa như con khỉ, chỉ ăn được rau - nếu có trộn một chút
thịt cá là nôn mửa dữ dội...); những biểu hiện bệnh tật trên cơ thể (đau nhức,
đau tim, đau bụng, mất ngủ, tê liệt tay chân, sụt ký nhanh chóng...) dù xét
nghiệm y khoa, khám sức khoẻ kỹ lưỡng cũng không tìm ra nguyên nhân; những phản
ứng mãnh liệt với những gì liên quan đến tôn giáo (như sợ hãi khi đến nhà thờ,
nhà nguyện, không muốn tham dự các nghi lễ tôn giáo, không uống nước có pha lén
nước thánh-dù chỉ một giọt-, sợ hãi la hét khi bị ai vẩy nước thánh hay đưa ảnh
tượng chạm vào người, quay lưng lại khi nghe tên Chúa Giêsu...); đột nhiên bị
mù, bị câm điếc mà không do nguyên nhân thể lý nào.
4.2. Phân loại các nguyên nhân gây bệnh. Tiếp
theo, chúng ta cần phải phân biệt có nhiều nguyên nhân dẫn đến các triệu chứng
bất an đó. Có 4 lĩnh vực chúng ta cần quan tâm và nhờ đến sự trợ giúp của các
nhà chuyên môn: đó là thể lý, tâm thần, tâm lý và tâm linh.
Về thể lý, chúng ta phải căn cứ vào
những chỉ số sức khoẻ như huyết áp, nhịp tim, dung tích thở, lượng máu đưa lên
não, các bản phim chụp MRI não… Nếu những chỉ số này bình thường mà xuất hiện
các triệu chứng trên, chúng ta mới có những căn cứ để cho rằng bệnh nhân có thể
thuộc các lĩnh vực khác. Những triệu chứng của người bị ma ám quỷ nhập rất gần
với các triệu chứng của người bệnh trầm cảm, tâm thần phân liệt, tâm thần hoang
tuởng, rối loạn lo âu, rối loạn nhân cách… nên chúng ta cần tham vấn các bác sĩ
tâm thần, các chuyên viên tâm lý. Chúng ta nên nhớ rằng những trường hợp bị ma
ám, quỷ nhập chỉ chiếm một tỷ lệ rất nhỏ (1% -2%) so với các tình trạng bất an
do các nguyên nhân khác.
Một dấu hiệu để phân biệt là trong
khi các triệu chứng bệnh lý hay điên loạn do thể lý, tâm thần, tâm lý kéo dài
liên tục trong suốt thời gian bị bệnh, thì các triệu chứng tâm linh lại chỉ
xuất hiện thất thường, không cố định, người bệnh lúc tỉnh lúc mê. Một người
điên loạn không cảm nghiệm được giá trị tôn giáo, thì họ chẳng sợ hãi các ảnh
tượng tôn giáo, chẳng ngại uống nước phép hay đến nhà thờ, đền chùa. Họ có thể
đập phá, xé nát các ảnh tượng đó. Đây không phải là hành động đối nghịch tôn
giáo của ma quỷ mà chỉ do chứng điên loạn của con người. Tuy nhiên, nếu tín hữu
hay người ngoài Công giáo thấy những cảnh tượng như thế, họ có thể bị chấn
động, hiểu sai về tôn giáo. Vì thế các tín hữu đừng vội dùng các phương thức
trừ quỷ, trừ tà ma của tôn giáo trước khi xác định bệnh nhân thuộc lĩnh vực tâm
linh.
4.3. Tìm hiểu tiền sử của người bị
ma ám, quỷ nhập.
Người xua trừ ma quỷ cũng còn phải làm một công việc khác nữa, đó là phải hiểu
rõ nguyên nhân dẫn đến tình trạng bất an của đối tượng, giống như bác sĩ hỏi về
tiền sử của người bệnh. Những người bị ma ám, quỷ nhập thường bắt đầu bằng
những sự việc nhất định (do chủ ý phá thai, do chơi cầu cơ, do xin bùa phép, do
lấy đồ cúng trong các trang thờ người bị nạn bên đường, do phóng uế trên mộ
hoang, do thách thức quỷ ma nhập vào mình vì nghĩ mình đạo đức không ai hại
được mình, do thù oán hay ghen tương của người khác...), chứ không phải hoàn
toàn bất ngờ, ngẫu nhiên, vô cớ. Chúng ta có thể nhờ người thân của bệnh nhân
cho biết những nguyên nhân sự việc, rồi phối hợp với những câu hỏi mà ta đặt ra
cho bệnh nhân để có thể tìm ra nguyên nhân gây bệnh.
4.4. Xác
định nhân thân của hồn ma hay bản chất của quỷ dữ. Những người bị ma
quỷ kiềm chế thường hành động như có hai nhân vật hiện diện trong họ và khi
được các người có nhiệm vụ trừ tà như các thầy pháp, thầy bùa, tăng ni, linh
mục, tu sĩ hoặc tín hữu giáo dân có ơn đặc sủng trừ tà, chữa bệnh hỏi han, thì
hồn ma hay quỷ dữ có thể nói cho biết mình là ai, chết ngày tháng năm nào, tại
sao lại nhập vào người này, mình cần gì để được siêu thoát. Theo kinh nghiệm
riêng tư, chúng ta đừng vội tin ngay những lời chúng khai báo vì chúng rất tinh
quái hay lừa bịp để làm lạc hướng phán đoán của chúng ta và lừa bịp nhiều cách
để ta mắc sai lầm và để chúng được ở lại trong người bị hại.
4.5. Người trừ
tà cần có thái độ âm thầm, hiền hậu và khiêm tốn của Chúa Giêsu. Khi tiếp xúc
với loại người này, chúng ta đừng ngại ngùng, lo sợ, nhưng mang hết tình yêu
thương cứu độ của Chúa Giêsu Kitô để lắng nghe họ giãi bày tâm sự, tuyệt đối
không được bạo hành thiêng liêng như trói buộc, đánh đập họ bằng dây các phép,
ép buộc họ đeo tràng chuỗi Mân Côi hay tượng ảnh thánh, ép họ phải uống nước
thánh hay xức dầu trừ tà….
Chúng tôi đã
gặp trường hợp quỷ dữ muốn xiết cổ giết chết nạn nhận bằng tràng chuỗi họ đeo
trên cổ và chúng tôi ngăn cản bằng cách giữ chặt tràng chuỗi và tay kia chúng
tôi lần hạt Mân Côi. Trận chiến kéo dài hơn hai giờ đồng hồ mới chấm dứt. Nạn
nhân được cứu thoát.
Người trừ tà
nên mang tâm tình từ bi, nhân hậu của Chúa Giêsu để yêu thương cả quỷ dữ, tà ma
như Chúa Giêsu yêu thương chúng vì chúng cũng là những thụ tạo được Người tạo
thành[12].
Người không trừ ma, diệt quỷ, xoá đi sự hiện hữu của chúng, nhưng chỉ xua đuổi
chúng rời khỏi con người, như Người đã cho quỷ dữ nhập vào đàn heo khi chữa
lành cho người bị quỷ ám ở Gherasa[13].
Chúng ta thân tình giới thiệu Chúa Giêsu cho những hồn ma, nhất là những hồn
trẻ thơ, vì chỉ có Người mới có thể giải thoát họ, cho họ được siêu thoát,
không còn bị lệ thuộc vào con người hay nơi chốn trên trần thế. Chúng ta đừng
sợ hãi chúng vì Chúa luôn bảo vệ chúng ta. Tôi đã thấy những người bị tà ma ám
ảnh giơ tay đấm thẳng vào tôi, nhưng tay họ như bị chặn lại bởi một bức tường
vô hình.
Người trừ tà
cũng cần học lại bài học làm việc âm thầm và khiêm tốn của Chúa Giêsu. Quả thật
sau khi thành công trong một số ca chữa bệnh, trừ tà, chúng ta rất dễ rơi vào
thái độ kiêu căng, tự mãn, khoe khoang. Đây cũng là cạm bẫy của ma quỷ, khi
chúng tạm thời rút lui để ta tưởng lầm rằng mình chiến thắng. Đức Giêsu cũng đã
cảnh báo tình trạng này cho chúng ta khi Người nói về tình trạng người bị quỷ
ám bỏ đi để rồi kéo thêm về nhiều quỷ dữ khác[14].
Chúng ta thành công là nhờ sức mạnh và quyền năng của Chúa, nhưng khi chúng ta
kéo sự thành công này về cho mình, quảng cáo nó bằng các phương tiện truyền
thông xã hội như nhiều nhóm hiện nay là chúng ta hành động trái với tinh thần
của người môn đệ Chúa Giêsu. Đó có lẽ cũng là lý do người ta nghi ngờ đối với
Nhóm Trừ quỷ ở Bảo Lộc. Tính cho đến hôm nay, 12/8/2022, Nhóm này đã gửi lên
mạng 362 băng video để “chứng minh cho lòng đạo đức chân thực” của họ trước
những sai trái của người khác khiến người ta tự hỏi có thế lực đen tối nào đứng
sau lưng họ để gây chia rẽ trong Giáo Hội không?
Người trừ tà
cũng cần tập tính kiên nhẫn để giúp đỡ những nạn nhân về mặt tâm linh. Có những
trường hợp bệnh nhân cần một thời gian điều trị lâu dài. Cha G. Amorth kể mình
đã có các bệnh phải chữa trị hằng tuần trong nhiều năm. Chúng ta có thể dạy cho
những người bất an cách thở tự nhiên để tăng cường khả năng trí não cho họ và
cách thở siêu nhiên để Thần Khí Đức Kitô hồi phục tâm linh họ. Chúng ta cũng có
thể nói họ nên dùng một ít thuốc bồi bổ trí não hay hoạt huyết dưỡng não vì
những người này thường bị kiệt quệ tâm thần do suy nghĩ liên miên mà không biết
dừng lại và làm cho tâm trí được thư giãn.
Các linh mục
Công giáo có thể làm bí tích Xức dầu Bệnh nhân, giải tội và làm phép trừ tà cho
những bệnh nhân này. Trong những trường hợp bất an nặng nề, bị nhiều loại ma
quỷ chiếm giữ, người bệnh suy sụp tinh thần và thể chất như một số thanh thiếu
niên nghiện phim đồi truỵ, thủ dâm liên tục, la hét đập phá đến nỗi gia đình
phải dùng dây xích trói lại và dẫn đi, chúng ta cũng cứ bình tĩnh cầu nguyện,
khuyên nhủ, dạy dỗ, nhất là dùng sự chay tịnh của chính mình và lời cầu nguyện
của cộng đồng[15],
việc hàng ma phục linh sẽ có hiệu quả tốt đẹp và nhanh chóng hơn. Tuy nhiên,
việc chữa trị tâm linh này thường nhanh chóng hơn nhiều, so với việc điều trị
tâm lý có thể kéo dài nhiều tháng, nhiều năm hay điều trị tâm thần mà có khi cả
đời không thể hồi phục, như chúng tôi đã thấy ở nước Đức trong chuyến tham quan
9 cơ sở điều trị tâm lý vào tháng 9-2012.
Lời kết
Trong cuộc
chiến đối phó với bệnh tật, ma quỷ, chúng ta hãy giúp nhau bằng lời cầu nguyện,
bằng việc chay tịnh, làm chủ bản thân và hành động nghĩa hiệp để có thể gắn kết
mật thiết với Chúa Giêsu. Xin Chúa Thánh Thần đổ tràn ơn xuống trên chúng ta để
ta luôn là hình ảnh sống động của Chúa Giêsu Cứu thế trong cuộc đời chiến đấu
vì đại nghĩa của mình.
[1] Do NXB Ignatius Press, 1999, Hoa Kỳ.
[2] x. 2Cr 12,7
[3] x. wikipedia, Tổn thất nhân mạng trong chiến tranh Việt Nam.
[4] x. St 2,7-9; 3,1-7.
[5] x. Mt 13,53-58; Mc, 6,1-6; Lc 4,1-13.
[6] x. Đức
Giêsu thành Nazareth, chương 2 về việc Chúa chịu phép Rửa, tập I; Diễn từ
trong buổi đọc kinh Truyền Tin áp chót của ĐTC Bênêđictô, ngày 17/2/2013, tại
Quảng trường thánh Phêrô.
[7] X. Mt 27,40; Mc 15,29-32; Lc 23,35-37
[8] Lc 4,13.
[9] x. Rm 10,8-13.
[10] x. Dt 4,12; Ep 6,17.
[11] x. Ignatiô de Loyola, Những bài Linh thao, Bản dịch của Lm. Đinh Văn Trung, SJ. số
314-315, tr.188-189
[12] x. Ga 1,1-2
[13] x. Mt 8,28-34; Mc 5,1-20; Lc 8,26-38.
[14] x. Mt 12, 43-45; Lc, 11,24-26.
[15] x. Mt 17,21; Mc 9,29
Đăng nhận xét