Nt. Maria Chu Thị Dung1.
Dẫn nhập
nhận định : “Phụng
vụ là tột đỉnh quy hướng mọi hoạt động của Giáo hội, đồng thời là nguồn mạch tuôn trào mọi năng lực
cho Giáo hội”2.
Đời sống Phụng vụ không chỉ là mối dây gắn kết
giữa con người với Thiên Chúa mà còn là sự hiệp thông giữa con người với nhau,
trong Đức Giêsu Kitô và Thánh Thần của Người.
1 Hội Dòng Mến Thánh Giá Tân Việt.
2 Công đồng Vatican
II, Hiến chế Phụng
vụ Thánh, số
10.
Phụng vụ không chỉ
là nền tảng của đời sống Giáo hội (x. LG, số 11) lại còn chiếm vị trí ưu tiên của
đời sống dâng hiến. Chính nhờ Phụng vụ và trong Phụng vụ, những người sống đời thánh hiến nói chung và cách riêng những
nữ tu Mến Thánh Giá, gắn kết trọn vẹn đời mình với Đức Kitô, tự hiến đời
mình cho Chúa với một trái tim không chia sẻ (x. 1Cr 7,34). Chính nơi đó, tất cả
cùng kín múc nguồn ân sủng từ Thiên Chúa, giúp nâng đỡ đời sống thiêng liêng của họ và nhờ đó họ
thông dự vào tinh thần trung gian của Đức Giêsu Kitô, trở nên cánh tay nối dài của Chúa trong cuộc sống
thường ngày3.
1.- Tương quan giữa đời tu và Phụng vụ
Phụng vụ là việc tôn thờ chính thức của
toàn thể Hội thánh, là những
nghi thức, lời và hành động…. Để thể hiện lòng
tôn kính Thiên Chúa. Các nghi thức Phụng vụ là cách thế thể hiện mối tương quan
giữa con người với Thiên Chúa. Đan sĩ Giám mục Robert Le Gall chia sẻ rằng : Phụng
vụ chính là đời sống của Giáo hội, một đời sống được cô đọng, tập trung để được
tiến dâng cho Đức Kitô4. Điều này đã được
Công đồng Vatican II nhắn nhủ trong Hiến chế Phụng vụ về sự tham dự của tín hữu
vào cử hành Phụng vụ : “Mẹ Hội thánh tha
thiết ước mong toàn thể các tín hữu tham dự các việc cử hành Phụng
vụ cách trọn vẹn, ý thức và tích cực”5.
Ơn gọi sống đời
thánh hiến là quà tặng tuyệt hảo Thiên Chúa tặng ban cho những ai được Người kêu gọi, và đón nhận hồng
ân thánh hiến chính là cách đáp trả tình yêu nhưng
3 Hiến chương
bảy Hội Dòng Mến Thánh Giá TGP. Tp.
HCM, điều 4.
4 Dom Robert
le Gall, La Liturgie
de l’Eglise, bản dịch Việt ngữ của Lm.
Nguyễn Cao Luật, OP, Phụng vụ của Giáo hội,
HVĐM, 2009, tr3.
5 Công đồng Vatican
II, Hiến chế Phụng vụ Thánh,
số 14.
không của Thiên Chúa. Trong
Tông huấn Đời sống Thánh hiến, thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II
trình bày : “Đời sống thánh hiến bén rễ
sâu trong gương sống và giáo huấn của Đức Kitô, là một ân huệ Thiên Chúa Cha
ban cho Giáo hội Người qua trung gian là Chúa Thánh Thần6. Suốt cuộc hành
trình bước theo Đức Kitô, người tu sĩ được mời gọi liên lỉ dâng
lên Thiên Chúa lời tri ân, chúc tụng-benedicere
và ngợi khen-laudare bằng chính
nét đẹp riêng của mình. Và qua Phụng vụ cử hành và sống, người tu sĩ kín múc nguồn sức
mạnh thiêng liêng và can đảm làm chứng về Thiên Chúa trong lòng Giáo hội. Bởi thế, Phụng vụ là yếu tố thiết yếu làm nên
đời sống tu trì.
Với biết bao biến
cố và thăng trầm, nhưng Giáo hội vẫn không ngừng phát triển, tình yêu dành cho Đức Kitô mỗi ngày
thêm triển nở, được minh chứng cụ thể bằng sự hiện diện của các
dòng tu với những người nam nữ sẵn sàng bước theo Đức
Kitô trong tiếng gọi dâng hiến. Mỗi hội dòng, mỗi tu hội đều có
những nét riêng trong linh đạo và đặc sủng nhưng tất cả đều quy hướng vào Đức
Kitô, Đấng là Đường, là Sự Thật và là Sự
Sống (x. Ga 14,6a), được thể hiện ngang qua đời sống Phụng vụ : Thánh lễ, Các Giờ Kinh Phụng vụ, các Bí
tích và một nếp sống cầu nguyện chuyên chăm…, nhờ đó, họ cảm nếm được niềm vui hân hoan của Phụng vụ trên trời, ở đó Chúa Kitô đang ngự bên hữu Thiên Chúa như một thừa
tác viên của cung thánh, của lều tạm đích thực (x. HCPV, số 8).
Với các cử hành Phụng
vụ, người tu sĩ trở nên dấu chỉ của tình yêu thương giữa Thiên Chúa và con người,
vì họ đã kín múc từ đó những
hành động của tình yêu tự hiến. Nếu hơi thở cần thiết cho cuộc sống của con
người thế nào thì Phụng vụ cũng cần thiết cho đời tu trì như vậy. Quả thật, không thể
6 Đức Gioan Phaolô
II, Tông huấn Đời sống Thánh hiến, số
1.
tách rời Phụng vụ ra khỏi đời sống
dâng hiến vì Phụng vụ là linh hồn của đời hiến dâng. Nhờ gắn kết với Đức Kitô
trong Phụng vụ, người tu sĩ trở nên men, muối và là ánh sáng giữa dòng đời hôm
nay, thành những sứ giả Tin Mừng loan báo niềm vui Cứu Độ cho những ai chưa nhận
biết Chúa.
2.- Ý nghĩa của
Phụng vụ trong đời sống của người nữ tu Mến Thánh Giá
2.1.- Phụng vụ trong đời sống tâm linh
Dòng Nữ Mến Thánh
Giá được Đức cha Lambert de La Motte sinh ra
bên bờ lục địa Đông Nam Á,
là bông hoa nhỏ bé trong vườn hoa muôn sắc của Giáo hội.
Theo châm ngôn của Đấng sáng lập : người nữ tu Mến Thánh Giá sẵn sàng bước theo
Đức Kitô để tiếp nối cuộc đời lữ thứ hy sinh của Người trong tinh thần trung gian. Chị em dành thời gian để suy niệm,
tưởng nhớ và noi theo cuộc đời lữ thứ hy sinh của Đức Kitô để có đời sống gắn bó mật thiết với Người.
Khi cảm nếm được tình yêu dịu ngọt từ Đấng Lang Quân qua đời sống chiêm niệm và cầu nguyện, người nữ tu Mến Thánh
Giá sẽ mang trong mình khuôn mặt của Chúa, và
cuộc sống của các chị sẽ họa lại
được cách tràn đầy sự dịu hiền từ dung mạo của Người7.
Linh đạo của chị
em Mến Thánh Giá nhìn nhận vai trò và giá trị vượt trội của việc tham dự cử
hành Phụng vụ. Trong Thánh lễ, chị em
Mến Thánh Giá được thông hiệp vào mầu nhiệm Khổ nạn và Phục sinh của Đức Kitô.
Với sự dẫn dắt của Lời Chúa, người nữ tu kín múc cho bản thân mình sức mạnh của Lời để trở nên kim chỉ nam
cho bước đường dấn thân phục vụ. Cũng trong Thánh
lễ, người nữ tu được
7 x. Hiến chương bảy Hội Dòng Mến Thánh
Giá TGP. Tp. HCM, điều 4.
đón nhận Mình Máu Thánh của Chúa qua
Bí Tích Thánh Thể, là nguồn mạch và chóp đỉnh của đời sống kitô hữu8, là tâm điểm của đời sống Giáo hội và cũng là nền
tảng của đời sống thánh hiến9.
Đời sống thánh hiến
gắn liền với việc cử hành các Giờ Kinh Phụng vụ. Vì đó là lời cầu nguyện
liên lỉ của toàn thể Hội
thánh để thánh hoá ngày giờ và toàn bộ sinh hoạt của con người. Nói cách khác, các Giờ Kinh Phụng vụ như nguồn sống
xuyên suốt của đời tu, tạo nên nhịp sống quân bình cho những người bước theo Chúa. Người nữ tu Mến
Thánh Giá tiếp nối sứ mạng thừa sai của Đấng sáng lập, trung thành với các giờ
kinh nguyện, để nhờ đó, họ bén rễ sâu trong mối tương quan với Thiên Chúa và
tha nhân.
Sống đời thánh hiến là bước theo Đức
Kitô trong đời sống Khiết Tịnh, Nghèo Khó và Vâng Phục. Việc dấn thân bằng
lời tuyên khấn của người nữ tu Mến Thánh Giá
là hành vi đáp trả đầy tình cảm mến đối với tình yêu của Ba Ngôi Thiên Chúa.
Qua lời đoan hứa, người nữ tu Mến Thánh Giá cam kết dâng mình cho Chúa, hoàn toàn thuộc trọn về Người và dần chết đi
đối với thế gian. Bởi lẽ đời sống thánh
hiến là mầu nhiệm của giao ước giữa Thiên Chúa với người tu sĩ trong sự trao hiến
tình yêu và lời cam kết trung thành được xây dựng trên nền tảng của bí
tích Thánh Tẩy, là cách biểu lộ cách trọn vẹn hơn ý nghĩa của bí tích này10. Và việc đoan hứa
này được thực hiện một cách trang trọng trong cử hành Phụng vụ, đó chính là lễ
vật của tấm lòng khiêm cung tự hiến dâng lên
Thiên Chúa, để được thuộc về Người. Vậy, khi cử hành Phụng vụ, người nữ tu
8 Công đồng Vatican
II, Hiến chế Tín lý về Giáo hội, số 11.
9 Công đồng Vatican
II, Hiến chế Phụng vụ Thánh, số 95.
10 Hiến chương
bảy Hội Dòng Mến Thánh
Giá TGP. Tp. HCM, điều 12.
Mến Thánh Giá được bước vào mối tương
quan thần linh đối với Thiên Chúa, đời sống tâm linh của người nữ tu được củng cố
và nâng đỡ bởi Chúa Thánh Thần.
Thánh Thần là tác giả làm
nên những “kiệt tác của Thiên Chúa” (GLHT, số 1091), là “ký ức sống động của Giáo
hội”, và vì “Thánh Thần sẽ làm
cho anh em nhớ lại tất cả những gì Thầy đã nói với anh em” (Ga14,26)11, nên cũng chính Thánh Thần ấy tiến đưa lễ vật hiến
dâng lên trước tôn nhan Chúa.
2.2.- Phụng vụ với sự hiệp thông huynh đệ
Phụng vụ không chỉ
nâng đỡ đời sống thiêng liêng của người nữ tu Mến Thánh Giá mà còn tạo nên sự
hiệp thông huynh đệ gắn bó yêu thương, mời gọi mỗi người cử hành trong tình hiệp nhất của đức tin, đức cậy và đức mến. Quả thế, trong Phụng vụ chúng ta được hiệp
thông với nhau để đồng thanh ca ngợi và tôn vinh Thiên Chúa với niềm hy vọng sống
động, niềm cậy trông vững vàng và niềm mến yêu sâu sắc.
Từ dòng suối
Phụng vụ, nhất là từ bí tích Thánh Thể, ân sủng chảy tràn vào chúng ta
và thực hiện cách hữu hiệu việc thánh hoá con người trong Đức Kitô, cũng như việc
tôn vinh Thiên Chúa (x. HCPV, số 10), nhờ đó mỗi người trong đại gia đình Mến
Thánh Giá gắn bó với nhau như chi thể trong Thân thể của Đức Kitô. Bằng việc
cùng nhau chia sẻ Mình Máu Thánh của Chúa, mọi người được cùng cảm nếm một tình yêu
thánh thiêng huyền nhiệm. Mặt khác, dưới tác động của Phụng vụ,
người nữ tu biết sống trọn vẹn giây phút hiện tại, sống nếp sống
của người nữ Mến Thánh Giá đơn sơ, khiêm
tốn, giản dị, biết nhận ra những giới hạn của bản
thân để xin Chúa canh tân và đổi mới bản thân mỗi ngày, cũng như quảng đại đón
11 Sách Giáo lý Hội thánh Công giáo, số 1099.
nhận tha nhân như chính những gì họ là. Hiến chế
Phụng vụ số 26 cũng đề cập đến : “Các hoạt
động Phụng vụ không phải là những hoạt động riêng tư, nhưng là những cử hành của Giáo hội, là bí tích hiệp nhất, ….”.
Tạm kết
Phụng vụ là dòng
suối tươi mát, là hương vị ngọt ngào của tình yêu Thiên Chúa trao ban cho con
người, cách riêng với những người nữ tu Mến Thánh Giá. Thật khó có thể diễn tả
được đời sống của người tu sĩ khi không gắn kết với Thiên Chúa qua Phụng vụ. Đức Kitô chính là trung tâm điểm của mọi
cử hành Phụng vụ trong Giáo hội, vì “qua
Phụng vụ, Đức Kitô, Đấng Cứu Chuộc và Thượng tế, tiếp tục công trình cứu chuộc
trong Hội thánh, với Hội thánh và qua Hội thánh”. Chính qua đời sống Phụng vụ, người tu sĩ gắn kết với Đức Kitô, được trở nên đồng hình đồng dạng với Người một
cách mật thiết hơn. Vậy, cũng như bao nếp sống của Giáo hội, Phụng vụ nâng đỡ đời sống thiêng liêng của người nữ tu Mến Thánh Giá, giúp họ
triển nở hơn trong đời sống thiêng liêng và hiệp nhất với tha nhân trong tình
huynh đệ.
Đăng nhận xét